Tarcza zegarka bez tajemnic

Pierwsze zegary mechaniczne powstały już w czternastym wieku. Przypadkowy, współczesny obserwator, nie mający pojęcia jaka jest natura urządzenia, na które patrzy, z pewnością jednak nie nazwał by przedstawiciela owych prazegarów zegarem. Te duże maszyny, będące osobliwą gmatwaniną kół zębatych i przekładni, pozbawione bowiem były graficznej prezentacji odmierzanego czasu. Nie posiadały tarcz. Ten, dzisiaj absolutnie podstawowy element zegarka zapożyczony został nieco później z zegarów słonecznych. Obecnie tarcza zegarka jest nieodłącznym elementem czasomierzy. To właśnie ona jest głównym nośnikiem charakteru zegarka i wpływa na to jak dany egzemplarz jest przez nas postrzegany…

Tarcza zegarka – kształt

• 

Tarcze okrągłe

Gdy opisujemy tarczę zegarka najbardziej podstawową zmienną jest oczywiście jej kształt. Z wiadomych względów (wskazówki wszak poruszają się po okręgu) najczęściej spotykane są tarcze okrągłe. Kształt ten oferuje również największą uniwersalność. Wśród okrągłych zegarków znajdziemy przedstawicieli wszystkich szkół i stylów. Zegarki sportowe, casualowe, eleganckie, divery, piloty itp. Okrągłe są zarówno minimalistyczne zegarki Cluse, jak i designerskie The Electricianz czy nurkowe Spinnakery.

• 

• 

Tarcze prostokątne i kwadratowe

Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy pod lupę weźmiemy zegarki o tarczach kwadratowych, bądź prostokątnych, czy kwadratowych. Te kształty to domena czasomierzy o nieco bardziej eleganckim charakterze. Co nie znaczy, że nie zdarzają się wyjątki takie jak chociażby ciekawy zegarek Vratislavia Conceptum Avantgarde Sport . Kanciasta tarcza zegarka to jednak przede wszystkim wieczorowy charakter i elegancja. Za przykład niech posłuży chociażby ponadczasowy Lip Churchill. Dawniej cyferblaty w tym kształcie były znacznie częstszym widokiem – dzisiaj są raczej ciekawą odskocznią od tradycyjnie okrągłych zegarków.

• 

• 

i wiele innych…

Względnie często występują również zegarki o tarczach owalnych. Kształt ten zarezerwowany jest niemal na wyłączność dla zegarków damskich. Nadaje on całości bardzo biżuteryjnego charakteru. Oczywiście to nie wyczerpuje tematu kształtów tarcz(są przecież jeszcze tarcze asymetryczne, tarcze typu carre, tonneau i wiele innych) – pozostałe warianty są jednak rzadko spotykane i stanowią wariacje tych powyżej opisanych.

• 

• 

• 

Indeksy

Tarcza zegarka stanowiłaby niewielkie ułatwienie w odczycie wskazań gdyby nie była wyposażona w jakąś formę znaczników godzinowych. Te niepozorne elementy, zwane indeksami doczekały się wielu różnych inkarnacji. W przeciwieństwie do kształtów tarcz, bardzo ciężko będzie wskazać jednoznacznego w kwestii częstotliwości występowania. Powodem jest fakt, że bardzo często w obrębie jednego zegarka występują dwa, lub nawet trzy rodzaje znaczników. Przejdźmy więc do omówienia konkretnych typów indeksów.

• 

Indeksy punktowe i liniowe

To nic innego jak „kropki” bądź „kreski” występujące w roli znaczników na tarczy zegarka. Nie sposób przypisać ich do jednej zegarkowej stylistyki, gdyż obydwa te rodzaje indeksów znaleźć możemy na każdym typie czasomierza. Muszę jednak uczciwie napisać, że niektóre „gatunki” zegarków mają inklinacje do częstszego korzystania z indeksów liniowych i punktowych. Pierwsze na myśl przychodzą oczywiście divery, na których oznaczenia liczbowe stanowią rzadkość. Grube indeksy punktowe, bądź liniowe hojnie wypełnione lumą zapewniają tym zegarkom, tak ważną w ich przypadku, wysoką czytelność. Wystarczy spojrzeć na vintageową Yemę Superman by zrozumieć o czym piszę. Zegarki eleganckie, wieczorowe (dress watch’e) z kolei skłaniają się w stronę smukłych, nakładanych indeksów liniowych. Nadają one tarczom zegarków minimalistycznego, wysmakowanego wyglądu. Za przykład niech posłuży stylowy damski Pierre Lannier Lecaré.

• 

• 

• 

Indeksy arabskie

Czym są indeksy rzymskie i arabskie tłumaczyć nie trzeba – nazwa mówi tu wszystko. Tarcza zegarka wyposażona w indeksy arabskie cechuje się zazwyczaj znakomitą czytelnością. Ten typ indeksów widuje się często w zegarkach o wieczorowych, bądź też celujących w stylistykę vintage. Czytelność cyfr arabskich znajduje zastosowanie również w stylach o wojskowym rodowodzie. Zwyczajowo w znaczniki w formie cyfr arabskich wyposażone są bowiem zegarki lotnicze i militarne (field watch). Najłatwiej zaobserwować to na przykładzie takich modeli jak niemieckie Pop-Piloty, czy też brytyjskie Avi-8.

• 

• 

• 

Indeksy rzymskie

Tarcza zegarka wyposażona w indeksy rzymskie roztacza wokół siebie aurę stylowej elegancji. Ten typ indeksów widujemy w zegarkach casualowych i „dress watchach„. W czasomierzach o sportowym bądź militarnym charakterze rzymskie znaczniki występują niezwykle rzadko. Osobiście szalenie lubię ten styl indeksów. Przywodzą one na myśl stare zegary gabinetowe i mają w sobie coś z vintage’u.

• 

• 

Wykończenie tarczy zegarka

Sposobów i technik wykańczania tarczy zegarka jest bardzo dużo. Nie będę nawet próbował opisać tu ich wszystkich. Skupię się za to na tych najczęściej spotykanych w zegarkach, na które większość z nas może sobie pozwolić – porcelano i emalio wybaczcie 😉

• 

Szlif słoneczny

Pomimo że szlif słoneczny na tarczy zegarka nie jest wykończeniem bardzo drogim (chociaż to oczywiście zależy od precyzji i techniki jaką był wykonywany) to daje spektakularne efekty. Tarcza zdobiona w ten sposób zyskuje niesamowitą głębię. Zegarek w zależności od konta padania światła mieni się i zdaje się zmieniać kolor. Nazwa pochodzi od linii rozchodzących się, na wzór promieni słonecznych, ze środka tarczy.

• 

Giloszowanie

Kolejnym sposobem zdobienia tarczy zegarka jest giloszowanie. Pod tą enigmatyczną nazwą kryje się technika polegająca na skrawaniu materiału celem uzyskania mikroskopijnych rytów, które składają się na większy wzór. Jest to zdobienie niezwykle efektowne. Giloszowanie znakomicie prezentuje się z daleka, jednak dopiero przyjrzenie się wykończonym tą technikom powierzchniom odsłania przed obserwatorem ogrom precyzji jakiej wymaga.

• 

Masa perłowa

Ta pozyskiwana z muszli niektórych gatunków małży substancja jest chętnie stosowana przy zdobieniu tarcz damskich zegarków. Uroda tak wykończonych tarcz zegarków jest niezaprzeczalna. Subtelne „fale” i przejścia odcieni w hipnotyzujący sposób odbijają światło sprawiając, że cyferblat aż prosi by na niego patrzeć. Masa perłowa na tarczy zegarka ma jeszcze jedną zaletę. Każdy zegarek nią zdobiony jest wyjątkowy – nie ma bowiem dwóch identycznych egzemplarzy. Każda tarcza będzie miała nieco inny deseń kolorystykę itp.

•